در این مقاله در مورد دیگ بخار و انواع آن ، نحوه و چگونگی کارکرد بویلر بخار بطور مختصر و مفید آشنا خواهید شد .

دیگ بخار یا بویلر چیست؟

به زبان ساده تر دیگ بخار یا بویلر، یک مخزن تحت فشار است که با انتقال  گرما و حرارت، آب را به بخار تبدیل میکند وتولید بخار در صنعت کاربردهای فراوانی دارد و که برای تولید بخار در دیگ بخار از سوخت های گوناگونی از جمله گاز زغال سنگ، گازوئیل، نفت کوره و … مورد استفاده قرار میگیرد.

انواع دیگ بخار

بویلر بخار براساس نوع سوخت، جنس لوله ها، شکل و فرم دیگ ها و فشار خروجی ابعاد، نوع سوختی که مورد استفاده قرار میگیرد و بسته به کاری که قرار است انجام دهد و صنایعی که در آن  مورد استفاده قرار میگیرند میتوان دسته بندی نمود.

دسته بندی دیگ بخار بر اساس محتوای لوله

اگربخواهبم دیگ بخار را بر اساس محتوای لوله تقسیم بندی کنیم  دو نوع دیگ داریم:

• بویلر فایر تیوب
• بویلر واتر تیوب

دیگ بخار فایر تیوب

رایج ترین بویلرهای بخار از نوع دیگ فایر تیوب یا بویلر بخار لوله آتشی می باشد.

گاز گرم در داخل لوله هایی که دور آن توسط آب احاطه شده میگذرد و بخار آب تولید می شود

بویلر بخار فایرتیوب بر اساس شکل انتهای کوره:

• دیگ لوله آتشی عقب خیس  (Wet back)  بدنه پایانی دیگ با آب تماسی دارد
• دیگ لوله آتشی عقب خشک  (Dry back) بدنه پایانی دیگ با آب تماس ندارد

تفاوت بین این دو در شکل ظاهری دیواره عقب دیگ بخار است

بویلر Wet back دارای یک دیواره عقب است که دور آن را آب احاطه کرده است

بویلر Dry back  دور دیوار عقب دیگ بخار، با مواد نسوز پوشانده شده است

که دیگ بخار Wet back  کارآمدتر از دیگ بخار Dry back می باشد.

دیگ بخار واتر تیوب

آب در داخل لوله هایی که دور آن توسط شعله ها احاطه شده میگذرد و بخار آب تولید می شود که در نیروگاه های بخار از دیگ واتر تیوب استفاده می شود.

دسته بندی دیگ بخار بر اساس وضعیت قرارگیری

• دیگ عمودی ( ایستاده)
•  دیگ افقی (خوابیده)

دسته بندی دیگ بخار بر اساس سیال عامل

• دیگ بخار
• دیگ آب گرم
• دیگ روغن داغ

دسته بندی دیگ بخار بر اساس نوع سوخت

• دیگ بخار برقی

دیگ های برقی از قطعات الکتریکی برای تولید گرما استفاده میکنند که گرمایش بهتر و سریع تری دارند

چون بدون احتراق سوخت کار میکنند هم از لحاظ زیست محیطی مناسب هستند و نیازی به نگهداری منظم و تعمییرات مداوم ندارند

تنها مشکلی که میشود گفت در دیگ های برقی وجود دارد جمع شدن رسوب در مخزن ذخیره آب است

• دیگ بخار گازوئیل سوز

• دیگ بخار گازسوز

در دیگ های بخارگاز سوز، از سوختن گاز طبیعی  یا پروپان بخار تولید میکنند که برای مصارف صنعتی کم فشار مناسب هستند و کارایی بیشتری نسبت به دیگ های بخار معمولی دارند

• دیگ بخار مازوت سوز
• دیگ بخار چند گانه سوز

دسته بندی دیگ بخار بر اساس مواد ساخته شده

• دیگ فولادی:

بدنه دیگ بخار از فولاد ساخته میشود  که  برای مصارف صنعتی که نیاز به فشار بخار بیشتری دارد مناسب هستند. از جمله دیگ های بخاری که میتوان نام برد که بدنه آنها  از فولاد است: بویلر واتر تیوب و بویلر فایر تیوب است

• بویلر چدنی:

بدنه دیگ بخار از چدن ساخته میشود چون فشار بخار پایین تری دارند برای مصارف خانگی و صنعتی سبک که فشار و دمای بالا نیز ندارند مناسب هستند